Het verhaal van Anton

Door: Anne van den Dool

Op 80-jarige leeftijd, enkele jaren voor zijn dood, kwam Anton uit de kast als homoseksueel. Zijn zoons Bart en Chris vertellen graag over hun bijzondere vader en de moedige stap die hij aan het einde van zijn leven durfde te zetten.

Het was begin februari 2021 toen de 86-jarige Anton plotseling onwel werd. Hij bleek het coronavirus te pakken te hebben, en overleed na een ziekbed van slechts vier dagen in het ziekenhuis. Een grote klap, ook voor zijn zoons Bart en Chris, die zagen hoe fit hun vader tot het einde was geweest.

De twee vertellen met liefde over hun vader. Het was namelijk een bijzondere man. Rond zijn veertigste moest hij vanwege een hersenziekte uit het werkende leven stappen, waardoor hij permanent thuis kwam te zitten. Daar deed hij, met dank aan zijn goede lichamelijke conditie, gelukkig nog van alles in het huishouden. ‘Als hij geen corona had gekregen, was hij ongetwijfeld nog steeds onder ons geweest’, is zoon Chris’ overtuiging.

Rasoptimist

Anton was een rasoptimist, aldus Bart. ‘Hij stond midden in het leven en had ontzettend veel contacten. Hij werd ook wel het icoon van de flat genoemd: hij kende iedereen en iedereen kende hem. Gesprekken gaven hem energie: soms stond hij wel een halfuur met een bekende te praten, terwijl onze moeder allang naar huis wilde.’

Ook in de digitale wereld had hij een uitgebreid netwerk. Hij was nog zeer bedreven in het gebruik van de computer en onderhield op die manier contact met mensen over de hele wereld.

Tegelijkertijd kende hun vader ook een andere kant, vult Chris aan. ‘Hij was bijzonder sociaal, maar ging niet graag op reis. Het liefst zat hij thuis, op zijn kamer, waar hij alles om zich heen had wat hij nodig had en helemaal zichzelf kon zijn.’

Bovendien droeg Anton een groot geheim met zich mee: enkele jaren voor zijn dood, op 80-jarige leeftijd, kwam hij uit de kast. ‘Hij heeft daar ontzettend lang mee rondgelopen’, weet Bart. ‘De sociale druk die hij voelde, moet enorm zijn geweest: hij was waarschijnlijk erg bang voor de consequenties die die bekentenis zou hebben voor zijn huwelijk, dat al meer dan vijftig jaar duurde.’

Open armen

Toch vertelde hij erover aan zijn vrouw, die al langere tijd ernstig ziek was en geen kans meer had om beter te worden. Vlak voor haar overlijden gingen ze alsnog met elkaar in gesprek. ‘Dat kwam ontzettend hard bij haar aan’, weet Bart. ‘Toch heeft ze hem uiteindelijk vergeven. Ze wilden niet uit elkaar: daarvoor was de band die ze hadden hen beiden te dierbaar.’

Hun vader heeft zijn gevoelens nooit in praktijk gebracht – in zijn eentje worstelde hij met zijn geaardheid. ‘We hebben daar uitgebreid met hem over gesproken’, herinnert Chris zich. ‘We zagen hoe het hem bevrijdde om er eindelijk over te kunnen vertellen – eerst aan ons, later ook aan de rest van de familie en aan de buitenwereld. Iedereen ontving hem met open armen en was vol begrip. Daardoor zijn de laatste zes jaar van zijn leven misschien wel de gelukkigste geweest.’

Het is belangrijk om te beseffen dat Anton opgroeide in een tijd waarin homoseksualiteit een veel groter taboe was dan vandaag de dag, benadrukt Bart. ‘Hij heeft zijn emoties lange tijd weggestopt en twijfelde over wat hij precies voelde. Hij heeft ons weleens verteld dat hij achteraf denkt verliefd geweest te zijn op een jongen die hij tijdens zijn militaire dienst had ontmoet. Maar zeker weten deed hij het niet.’

Roze sokken

De ouders van Bart en Chris waren Voorschotenaren in hart en nieren. In die hoedanigheid was vader Anton al een aantal keer eerder door Voorschoten Voor Elkaar geïnterviewd, waaronder over jezelf fit houden tijdens de coronaperiode.

‘Tijdens dat laatste gesprek liet hij de pr-medewerkster zijn roze sokken zien’, vertelt Chris. ‘Het was zijn manier om het gesprek te beginnen over zijn homoseksualiteit, waar hij die laatste jaren zelfs trots op geworden was. Ze hadden een indringend gesprek en het contact met de pr-medewerkster verdiepte. Zij heeft hem zelfs enkele dagen voor zijn overlijden nog aan de lijn gehad. Tijdens dat telefoongesprek werd hij onwel, waarna we met hem naar de huisartsenpost en vervolgens naar het ziekenhuis zijn gegaan. Een halve week later was hij er niet meer.’

Ontmoetingsuur

Anton liet zo’n diepe indruk achter dat Voorschoten Voor Elkaar besloot een ‘roze ontmoetingsuur’ voor hem op te richten – om anderen de ruimte te geven te praten over dat wat Anton zelf zo lang voor zich heeft moeten houden. ‘We vinden het heel bijzonder dat onze vader zoiets in gang heeft weten te zetten’, aldus Bart. ‘Het is ontzettend belangrijk om een plek te hebben waar je kunt praten over wat je bezighoudt. Dat had mijn vader ook goedgedaan: juist in een kleine gemeenschap als Voorschoten, waarin de kerk een grote rol speelt, kan het stigma gigantisch zijn.’

De zoons zijn ongelooflijk trots dat hun vader alsnog de stap heeft gezet om zijn geaardheid kenbaar te maken. Chris: ‘Als vader was hij niet altijd makkelijk: door zijn ziekte had hij weinig energie. Dat hij zo stoer is geweest om hiermee naar buiten te komen, heeft dat meer dan goed gemaakt.’

Vragen?

Heb je vragen naar aanleiding van Anton's verhaal? Of wil je zelf je verhaal kwijt? Neem dan contact op met Voorschoten Voor Elkaar via 071 - 561 90 01 of info@voorschotenvoorelkaar.nl.